Adat-Adat Oerang Tjidjoelang

Kagegelan ti Djoeragan Empoe H. O. Tomo
Paadatan sapopoéna, djamak saadat saperti di sanes tempat baè, moeng dina papakéan awéwéna noe aja dipelmboeran masih katarik kénèh koe kaloemrahan adat beheula, bariasa kènèh dibadjoe koeroeng hideung beunang neuleum dina pidjanaan, samping nja kitoe kénéh, karembang tinoenna kanteh badag disaloerkeun, aya ogé noe diramboean. Oepami dina poé pasar, poé maréma pakoempoelan ti kampoeng- kampoeng katingalna nakleuk hideung. Aaisanana boh boboko atawa said, loemrah saperti noe ngagandong, ngais dina bobokong.

Kebon Kalapa di Pakidulan

Iraha kalapa mimiti aya di Cijulang, tangtuna ti zaman baheula, ngaranna oge sisi basisir, pasti aya tangkal kalapana. Geus jadi tradisi, baheula mah nyieun minyak atawa disebut ngelentik dilakonan ku unggal rumah tangga, lamun hayang minyak nya kudu ngelentik sorangan.
Tapi ku sajarah kacatet, kebon kalapa skala perkebunan rakyat mimiti diristis nalika rakyat galuh loba nu hirup ripuh alatan pamarentah Walanda nerapkeun Preangerstelsel yaeta tanam paksa, anu terus jadi Culturstelsel. Regent Galuh Raden Aria Koesoemadininggrat anu katelahna Kanjeng Prebu ngarasa prihatin dumeh rakyatna dikudukeun melak kopi jeung nila tapi hasilna kudu dipasrahkeun ka pamarentah Walanda. Dina masa pamarentahanana ti taun 1839 nepi 1889 loba pangwangunan nu dikomandoan ku ieu regent, keur ngarojatkeun kasajahtraan masyarakatna.

Pileuleuyan Kareta Banjar-Cijulang

Anu kungsi ngalaman tumpak kareta api ka Cijulang tangtu ngaraos nineung, upami emut kana endahnya panorama alam sapanjang jalan kareta Banjar-Cijulang. Aya tilu torowongan anu kaliwatan ku kareta Banjar-Cijulang yaeta Torowongan Hendrik (100 m), Torowongan Juliana (250 m), jeung Torowongan Sumber (Wihelmina, 1.200 meter) pang panjangna sapulo Jawa. Kaluar tina torowongan Hendrik nyampak Sasak Cikacepit anu pangjangna 1.250 meter, ti luhureun sasak anu jangkungnya kurang leuwih 100 meter katingal basisir jeung sagara kacida endahnya, Pulo Nusakambangan jeung Basisir Cilacap oge katinggal layap-layap tina sasak ieu.

Sajarah Cijulang

Kanggo urang Cijulang pituin mah, ngadangu istilah sajarah cijulang tantos emutan teh ngalayang kana “Sajarah Cijulang” anu sok diaos waktos "Ngabukutaun".
Nurutkeun Sajarawan Sunda Prof. Dr. Edi S. Ekadjati, naskah “Sajarah Cijulang” kalebet naskah sunda buhun golongan babad, diserat dina Basa Sunda nyampur jeung Basa Jawa, ngango huruf Arab Pegon. Salah sahiji kopi “Sajarah Cijulang” janten koleksi Perpustakaan Nasional nomber SD 206 B nanging ieu mah tos ditranselasi kana aksara laten. Eusina ngajerentekeun silsilah, ti ngawitan Nabi Adam dugi ka pakolotan Cijulang; teras wae ngalalakon Aki Gede jeung Nini Gede. Namina oge naskah buhun, dina “Sajarah Cijulang” antara kanyataan sareng dongeng sigana nyampur janteun hiji.